Klasyfikacja według budowy chemicznej

Jako kryterium podziału przyjmuje się wzajemne położenie głównych elementów strukturalnych cząsteczki czyli grupy hydrofilowej i hydrofobowej. Wyróżnia się:

związki klasyczne, zawierające terminalnie położona grupę polarną,

związki bolaformowe, zawierające terminalnie położone grupy polarne, które znajdują się na różnych końcach pojedynczego łańcucha hydrofobowego,

związki geminalne, zawierające centralnie położone dwie grupy polarne rozdzielone krótkim łącznikiem,

związki trimetryczne to szczególny przypadek związków o układzie geminalnym, które mają ułożone liniowo trzy grupy polarne rozdzielone krótkimi łącznikami,

związki polimeryczne są to związki o budowie łańcuchowej, w których głowy polarne stworzą strukturę nici z połączonymi do niej bocznymi łańcuchami hydrofobowymi,

kopolimery dwublokowe, które stanowią zblokowany układ elementów polarnych i niepolarnych surfaktantów,

związki chiralne, których głowa polarna ma jedno lub więcej centrów chiralnych, nadając całej cząsteczce zdolność do skręcania płaszczyzny światła spolaryzowanego.

Klasyfikacja według właściwości części polarnej cząsteczki

Jest to najczęściej spotykane kryterium klasyfikacji surfaktantów. Przyjmuje ono zdolność części polarnej cząsteczki do dysocjacji w roztworach wodnych.

Klasyfikacja według właściwości użytkowych

Przyjmując jako podstawę klasyfikacji surfaktantów właściwości użytkowe oraz główne kierunki ich zastosowania, związki te można podzielić na następujące grupy:

• związki zwilżające,
• związki dyspergujące,
• związki pieniące,
• związki piorące,
• emulgatory,
• antyemulgatory, 
• solubilizatory.